دهکده سامی ها تو حومه مورمانسک همیشه بخش ثابتی از برنامه سفر تور شفق قطبی بوده. شاید بعد از تماشای شفق قطبی که یک پدیده طبیعی جذاب هست و البته دیدنش هم نیاز به شانس داره، بازدید از دهکده سامی ها بخشی هست که بیشترین مانور تبلیغاتی روش انجام میشه. جملات جذابی مثل: تجربه زندگی مردم بومی قطب شمال ، آشنایی با فرهنگ سامی ها، زندگی به سبک قطب شمال و …. خوب در واقع تو این مقاله می خوام یکم بی پرده و برخلاف بقیه برگزار کنندگان تور باهاتون صحبت کنم. به این قصد که شاید بعد از خوندن این مقاله حداقل چند نفر کمتر تصمیم به بازدید از دهکده سامی ها بگیرن. هرچند این کار به قیمت از دست دادن مشتری های تور شفق قطبی بعدیم بشه!
به نظر و تجربه من، اصحاب صنعت گردشگری تخصص بالایی در تعریف دوباره و البته کاملا اشتباه از یک سری مفاهیم بدیهی دارن. هرجا که صحبت از گردشگری پایدار شد، انتظار دارم که کلی منابع طبیعی برای مثلا یک هتل سنتی یا تور طبیعت گردی هدر بره. یا مثلا وقتی اسم بازارچه سنتی رو تو برنامه یک تور میشنویم، در نهایت با جایی روبرو میشیم که نه شبیه به بازار هست و نه بویی از سنت برده. درباره دهکده سامی ها هم همین اتفاق دقیقا افتاده.
آیا واقعا اینجا دهکده هست؟
به شما گفته شده که قرار هست از دهکده سامی ها بازدید کنید. اولین و بدیهی ترین چیزی که به ذهنتون میرسه این هست که قراره شما وارد یک دهکده یا یک روستا بشید. جایی که چند نفر مردم از قبیله سامی ها دارن به روش سنتی زندگی می کنن. (مطمئن هستم دیگه همه شما روش زندگی در روستا رو بلد هستید و نیاز به توضیح بیشتر نیست). خوب اولین مشکل همینجا شروع میشه. چون شما اصلا قرار نیست وارد یک روستا بشید. چون اونجا اصلا کسی زندگی نمی کنه. نهایت یک یا دو نفر سرایدار شب ها اونجا نگهبانی میدن که باز هم تعریف درستی از زندگی نیست. پس اگر بخواهیم واقع بین باشیم، مقصد ما یک سایت گردشگری با مساحت مشخصی روبرو هستیم که دورش کاملا فنس کشی شده و قرار هست یک سری خدمات گردشگری به شما ارائه بشه.
سورتمه سواری در دهکده سامی ها
من شخصا با سورتمه سواری قوم سامی یا هر کدوم از اقوام بومی در مناطق سردسیر شمالی مشکل ندارم. زمانی بود که اجداد ما ایرانی ها تو این کشور بی آب و علف مشغول قنات کندن بودن تا تو گرمای تابستان کمی آب خوردن پیدا بکنن. همون زمان هم مردم سامی تو مورمانسک روسیه برای اینکه تو اون سرمای شدید از سگ های هاسکی یا گوزن قطبی برای حمل و نقل استفاده میکردن. چیزی که بهش میگن تنازع برای بقا و چندان هم در انحصار انسان ها نیست و هر موجود زنده ای اون رو به نحوی تجربه کرده. تصور اینکه یه سگ هاسکی چند نفر انسان بومی شمال روسیه رو به سورتمه خودش بسته باشه و این طرف و اون طرف بره هم با این منطق چندان عجیب و سورئال نیست. در واقع علت اینکه انسان بومی قطب شمال هاسکی بومی قطب شمال رو به سورتمه خودش میبست این بود که زور انسان بیشتر بود.
منتها، سورتمه سواری توریست ها با اون کاپشن های پر پف پفی و رنگی رنگی (فعلا درباره پر حیوانات استفاده شده در کاپشن هاشون صحبت نمی کنیم) تو گروه های بزرگ بیان به مورمانسک یا هر منطقه دیگه ای از روسیه که با هاسکی ها سورتمه سواری بکنن اصلا خوشایند نیست. سرمایه دارهای روسیه هم مثل هر جای دیگه دنیا شم اقتصادی قوی دارن. وقتی چنین تقاضایی وجود داشته باشه طبیعی هست که هر سال چندتا دهکده سامی ها ی جدید راه اندازی بشه و تعداد بیشتری هاسکی، گوزن قطبی و … اسیر بشن که موقع زمستون یه سری توریست از چین و کشورهای گرم و بی آب و علف خاورمیانه برای چند ساعت تماشاشون بیان.
شرایط زندگی هاسکی ها، گوزن ها و سایر حیوانات بومی
اگه خیلی سعی و تلاش بکنید میتونید به جای مورمانسک و مناطقی که مرکز گردشگری انبوه شده، به مناطق بکر روسیه سفر کنید. جایی که زندگی روستایی مردم بومی تا حدودی شبیه به روستاهای سنتی حتی ایران هست. یعنی تعدادی خانواده در کنار هم زندگی می کنن. برای بقا در طبیعت سخت، امرار معاش و کسب درآمد تا جایی که ممکن هست مشغول کشاورزی و دامداری هستن. در این خانواده های روستایی نگهداری تعدادی گوزن شمالی که از گوشت و شیرشون برای تغذیه استفاده بشه کاملا طبیعی هست. سگ های هاسکی هم وظیفه کشیدن سورتمه های اونها رو به عهده دارن. گرچه به مدد مدرنیسم امروزه خیلی از روستاهای بکر هم از غذای صنعتی و خودروی شخصی استفاده می کنن.
با این حال شرایط زندگی هاسکی ها و سایر حیوانات بومی در دهکده سامی ها کاملا متفاوت هست. زندگی این حیوانات دو حالت کلی داره: حالت زندگی در قفس با خوراک حداقل و جفت گیری طبق برنامه انسان ها و منتظر موندن برای حالت دوم. حالت دوم هم که سهم کمی رو از زندگی روزمره اونها داره زمانی هست که برای کشیدن توریست های خوشحال و سرخوش روی برف از قفس خارج میشن. فکر کنم تو برنامه بازدید از دهکده سامی ها نهایت یک ساعت با سگ های هاسکی وقت بگذرونید. این اتفاق برای ایام پیک سفر به مورمانسک یعنی حدود 4 ماه اتفاق میفته و بقیه ایام سال داستان مشخص هست: قفس و دوری از طبیعت.
تجربه سبک زندگی سامی ها!
خیلی واضح و مشخص بهتون بگم. کسانی که شما در دهکده سامی ها می بینید یک ساعت قبل از اومدن شما وارد مجموعه میشن و یک ساعت بعد از شما به خونه برمیگردن. احتمال داره داخل شهر مورمانسک یا حتی مسکو هم یکی از کارکنان این مجتمع گردشگری رو ببینید. آدم هایی که زندگی عادی مثل بقیه مردم روسیه دارن. سوار ماشین و مترو میشن. کت و شلوار یا لباس جین می پوشن. بورش یا مک دونالدز می خورن. فقط و فقط تو اون چند ساعتی که شما هستید لباس های سنتی می پوشن. اصلا دوست ندارم بیشتر ناراحت بکنمتون. ولی حتی همون لباس هایی که می پوشن هم چندان سنتی نیست. اون پارچه های پلی استر رنگی رنگی و طرح پشم احتمالا ساخت یک کارخانه در چین باشه. لباس هایی که کنتراستشون تو پس زمینه برفی انقدری هست که بتونید عکس های یادگاری قشنگی بگیرید.
دهکده سامی ها برای چه کسانی مناسب هست؟
دوست ندارم تصویر کاملا یک جانبه ای از دهکده سامی ها به شما بدم. مطمئن هستم این مراکز گردشگری به اندازه کافی جذاب هستن. این رو از شادی و خستگی همسفرهام بعد از تور یک روزه دهکده سامی ها به کرات متوجه شدم. اتفاقا اگه تصویر درستی از شرایط پیش رو داشته باشید کماکان میتونه تجربه خوبی برای شما به همراه داشته باشه.
- شما با ماشین مجهز از مقابل هتل تا دهکده سامی ها میرید. پس اصلا نگران سرما، برف و هر چیز دیگه ای نباشید.
- به عنوان یه ایرانی که شاید تو یه زمستون یک قطره برف هم نبینه، همه این تجربه های برفی راحت تو زمستون براتون جذاب خواهد بود.
- هر جایی از برنامه بازدید از دهکده سامی ها که سردتون شد میتونید وارد سالن رستوران بشید که کاملا هوای گرم و مطبوعی داره. حتی نگاهی به داخل این چادرهای مخروطی نمایشی بندازید. شاید یه آتش کوچکی داخلش باشه که شما رو گرم بکنه.
- اگه تو آپارتمان نقلی تون و تو تابستان گرم ایران هاسکی نگه میدارید خوب باید بگم بخش عمده ای از مطالبی که گفتم چندان اعتبار نداره و می تونید با خیال راحت از دهکده سامی ها لذت ببرید. 😉
یک پاسخ
خیلی جالب بود. به ویژه اون بخش هاسکی نگه داشتن تو تهران:))