کوتاه ترین متروی جهان در نگاه اول هیچ تفاوتی با بقیه متروها نداره. دارم درباره متروی شهر اومسک روسیه صحبت میکنم. مترویی که برای خودش لوگوی مخصوص، نقشه، تابلوهای راهنما و البته فقط یک ایستگاه داره. اینکه کوتاه ترین متروی دنیا چطور تو شهر اومسک روسیه ساخته شد و این پروژه ناتمام در ذهن اکثر مردم روسیه و حتی دنیا باقی مونده داستان جالبی داره که می خوام براتون تعریف کنم.با قدم زدن در مرکز اومسک در سیبری، می توانید ورودی مترو را ببینید که لوگوی اون با حرف بزرگ “M” روی سردرش نصب شده. مردم به سرعت وارد و خارج می‌شوند و با عجله سراغ کسب و کارشون میرن. تا اینجای کار همه چیز عادی هست. تا اینکه بفهمید درواقع اینجا مترویی وجود نداره و شما فقط با یک زیرگذر روبرو هستید.
یک قانون نانوشته در شهرسازی وجود داره که هر شهر بالای یک میلیون نفر صلاحیت لازم برای داشتن مترو رو داره. به همین خاطر در اواخر دهه 1980 و البته اواخر عمر اتحاد جماهیر شوروی برنامه ریزی برای ساخت متروی اومسک شروع شد. ساخت و ساز این پروژه هم از سال 1992 یعنی حدود سی سال پیش شروع شد.
البته که قرار نبود در این پروژه کوتاه ترین متروی دنیا ساخته بشه. بلکه قرار بود تا سال 1997 یک خط مترو با شش ایستگاه افتتاح بشه. این اتفاق به دلیل سوء مدیریت، کمبود بودجه و دلایل دیگه چندین مرتبه عقب افتاد و در نهایت بعد از سه دهه تنها چند تونل و یک پل ساخته شد و تعداد زیادی ایستگاه و سایر سازه های نیمه کاره باقی مونده.
در این بین ایستگاه Biblioteka Imeni Pushkina (کتابخانه پوشکین) تنها بخش متروی اومسک هست که به طور کامل راه اندازی شد. با ورود به این ایستگاه احساس میکنید که هر لحظه قطار ممکنه وارد ایستگاه بشه. ولی خوب در این کوتاه ترین متروی دنیا فقط یک ایستگاه به طور کامل ساخته شده.
پروژه M در کوتاه ترین متروی دنیا
در روزهایی که مقامات محلی به فکر این غده سرطانی که میلیون ها روبل براشون هزینه داره بودن، مردم شهر اومسک دست به کاری خلاقانه زدن. حالا که قرار نبود به این زودی ها قطاری از این ایستگاه عبور بکنه، پس چه بهتر که فضای ایستگاه تبدیل به یه گالری هنری بشه. پروژه M اسم کارهای خلاقانه و البته اعتراضی مردم در تنها ایستگاه کوتاه ترین متروی دنیا بود.
یکی از معروف ترین آثار هنری پروژه M در پاییز سال 2020 اجرا شد. کتیبه یک پیچ بزرگ روی یک پلاک کف ایستگاه مترو قرار گرفت و روی اون این مطلب نوشته شد: “متشکرم که 13 میلیارد روبل رو در زمین دفن کردید. 1992 – ؟”
آلنا شاپر، طراح و عضو انجمن پروژه M، طرح جالبی رو برای تیشرت انتخاب کرد. یک ظرف نودل که روی اون لوگوی متروی اومسک گذاشته و به کنایه نوشته نودل با طعم اومسک. و البته به عنوان راهنما توصیه کرده مدت زمان پخت: 27 سال. از تیشرت النا استقبال خوبی شد و النا تصمیم گرفت تا این طرح رو برای همه ساکنین اومسک تکثیر بکنه.
عکس العمل مردم اومسک به کوتاه ترین متروی دنیا
در سال 2016، آنتون، یکی دیگه از ساکنان محلی کار خلاقانه ای کرد. اون برای شوخی یه توکن بلیط مترو طراحی کرد و برای دوستش فرستاد. منتها اصلا فکر نمیکرد که از اینقدر از این شوخی استقبال بشه. طوری که تقاضا زیاد بود و مجبور شد 300 تا از این توکن ها بسازه و آنلاین بفروشه.
مترو اومسک حتی نقشه راهنما هم داره. خوشبختانه مترو طوری طراحی شده که درک مسیرش خیلی راحته. چون حفظ کردن یک ایستگاه کار اصلا سختی نیست. درضمن مترو اومسک مترو کاملا ایمنی هست. چون تابحال هیچ تصادف و سانحه ای توش رخ نداده.
البته در بین مردم محلی آدم های خوش بین هم وجود دارن. کسایی که منتظرن مترو یک روزی راه اندازی بشه. مثل صاحب کافه ای که روی لیوان های کاغذیش نقشه کامل مترو رو چاپ کرده.
چندتا برنامه نویس تصمیم گرفتن اپلیکیشن مخصوص مترو اومسک رو برای گوشی های هوشمند طراحی بکنن. که مسافرا بتونن در جریان برنامه زمان حرکت قطارها قرار بگیرن. وقتی که این برنامه رو چک میکنید نوشته که اولین قطار در «1195 روز و 18 ساعت» آینده حرکت میکنه. ولی باز توصیه میکنه که دوباره اپ رو چک کنید.
بازدید از متروی اومسک
کوتاه ترین متروی دنیا هنوز تو شهر اومسک هست. یعنی هنوز هیچ ایستگاه دیگه ای تو این شهر احداث نشده. از اونجایی که شهر اومسک تو مسیر قطار سیبری قرار گرفته، اگه یک روزی قصد سفر با قطار سیبری داشتید میتونید تو این شهر توقف داشته باشید و نگاهی به این شاهکار مدیریتی بندازید.
