سفر یک روزه روسیه

روز اول – جمعه ۱۳ تیر – ورود به پترزبورگ: شهر قصه‌ها

به روسیه خوش اومدی! از فرودگاه مستقیم می‌ریم به هتل‌مون تو مرکز پترزبورگ، همون جایی که پنجره‌اش رو به میدونی باز می‌شه که زمانی مجسمه‌ی الکساندر سوم وسطش بود. وسایل‌مون رو می‌ذاریم، یه کم استراحت، و بعد اولین گشت شهری‌مون رو شروع می‌کنیم.

قدم اول‌مون تو دنیای هنر و تاریخ روسیه، بازدید از موزه میخایلوفسکیه. همون‌جایی که ناصرالدین‌شاه هم چند شبی رو اونجا گذرونده بود. ای ن موزه، شروع بی‌نظیریه برای ورود به تاریخ روسیه از دریچه‌ی هنر.

بعدش از نوسکی، خیابون معروف شهر، رد می‌شیم و می‌ریم سمت رود نِوا. شب‌گردی سبک (البته اگه شب و ترافیکی ببینیم)، یه قدم‌زدن کنار آب، تماشای پل‌هایی که نیمه‌شب بالا می‌رن و یه نفس عمیق: پترزبورگ اینجاست!

روز دوم – شنبه ۱۴ نیر – از تزارها تا بلندپروازی‌های پتر کبیر

امروز قراره یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین موزه‌های دنیا رو ببینیم: هرمیتاژ. اگه دیروز تو موزه میخایلوفسکی وارد تاریخ هنر روسیه شدیم، امروز تو هرمیتاژ با تاریخ و هنر کل دنیا روبه‌رو می‌شیم. از مصر باستان گرفته تا نقاشی‌های داوینچی و رامبراند، از طلا و جواهرات تا مبلمان و لباس‌های سلطنتی. همه‌ی این‌ها داخل ساختمونی قرار گرفتن که خودش به اندازه کل موزه دیدنیه: کاخ زمستانی، جایی که زمانی تزارها زندگی می‌کردن و تصمیم‌های سرنوشت‌ساز امپراتوری رو می‌گرفتن.

بعد از موزه، دوباره تو شهر قدم می‌زنیم. تو مسیر، از معماری‌های عجیب و غریب گرفته تا کانال‌هایی که یادآور ونیز هستن، همه‌چی بهمون از پتر کبیر می‌گه. از بلندپروازی‌هاش، از اینکه چطور این شهر رو از دل باتلاق ساخت تا تبدیلش کنه به پایتختی مدرن. این شهر پر از قصه‌ست، فقط باید خوب گوش بدی.

روز سوم – یکشنبه 15 تیر – انتخاب با توئه: یا دل‌دادگی به هنر مدرن، یا پرسه توی خیابون‌ها

یکشنبه‌ست و ما هنوز تو پترزبورگ‌ایم. امروز قراره یه انتخاب داشته باشیم، درست مثل خود پترزبورگ که همیشه بین سنت و مدرنیته معلقه!
اگه هنوز از دیروز دلت پیش گالری‌ها و شاهکارها مونده، می‌تونی بری سراغ موزه هرمیتاژ مدرن؛ جایی که هنر معاصر روسیه و جهان کنار هم جمع شدن. یه موزه جمع‌وجورتر و متفاوت‌تر با حال و هوای امروز.

ولی اگه حس می‌کنی دیگه برای موزه وقت زیاده، مشکلی نیست! راهنمای دوم گروه همراه‌مونه تا باهاش بریم شهرگردی کنیم. کوچه‌پس‌کوچه‌ها، جاهایی که کمتر توریستی‌ان، نماهای کمتر دیده‌شده از شهر، و قصه‌هایی که تو کتابا پیدا نمی‌شن. این روز برای خودته، با هر ریتمی که دوست داری.

روز چهارم – دوشنبه 16 تیر – خداحافظ پترزبورگ، سلام ولگا!

حوالی نیمه شب و وقتی که کوله‌بارمون پر از خاطره‌ست، قراره با قطار شب‌رو راه بیفتیم به سمت شهری که کمتر کسی اسمش رو شنیده، ولی یه حال‌وهوای خاصی داره: کوستروما.

وقتی قطار به‌ آرومی بین جنگل‌ها و رودخونه‌ها می‌ره، حوالی ظهر به کوستروما می‌رسیم و مستقیم می‌ریم هتل خاص‌مون؛ یه هتل چوبی سه طبقه که درست روی رود ولگا ساخته شده. از پنجره‌ی اتاق، امواج رودخونه‌ای رو می‌بینی که نفس اروپا باهاش بالا میاد.

بعد از یه استراحت سبک، وقتشه که خودمون رو بسپریم به کوچه‌پس‌کوچه‌های این شهر تاریخی. امروز برنامه‌مون بازه؛ هرکسی از یه زاویه نگاه خودش می‌تونه کوستروما رو کشف کنه. یکی ممکنه عاشق معماری سنتی بشه، یکی دیگه دلش بخواد توی بازار محلی پرسه بزنه، و اون یکی فقط بشینه لب ولگا و نگاه کنه. اینجا، کوستروما خودش باهات حرف می‌زنه.

روز پنجم – سه شنبه ۱۷ تیر – جایی که رومانوف‌ها شروع شدن، جایی که تارکوفسکی به دنیا اومد.

صبح رو با یه حال و هوای تاریخی شروع می‌کنیم. امروز می‌ریم سراغ یکی از مهم‌ترین نقاط کوستروما: کرملین زیبای شهر. اینجا فقط یه بنای دیدنی نیست؛ اینجا نقطه‌ی شروع قدرت‌گیری یکی از بزرگ‌ترین خاندان‌های سلطنتی روسیه‌ست: خاندان رومانوف. همه چیز از اینجا شروع شد و سه قرن بعد، همه چیز دوباره همین‌جا تموم شد.

ولی کوستروما فقط تاریخ سیاسی نیست. اینجا زادگاه آندری تارکوفسکی هم هست؛ فیلم‌سازی که نگاهش به دنیا با هیچ‌کس دیگه‌ای قابل مقایسه نیست. اگه عاشق سینما باشی، قدم زدن توی خیابون‌های این شهر برات یه حس خاص داره.
بازدید از کرملین، عکاسی، وقت برای پرسیدن سؤال و شنیدن قصه‌ها، و یه جور غرق شدن تو فضای روسیه‌ی سنتی… این روز قراره با ترکیبی از تاریخ، هنر و حال‌وهوای محلی بگذره.

روز ششم – چهارشنبه ۱۸ – تقاطع ولگا و اوکا، سلام نیژنی نووگراد!

صبح باز سوار قطار می‌شیم و راه می‌افتیم به سمت یکی از زیباترین و کم‌تر شناخته‌شده‌ترین شهرهای روسیه: نیژنی نووگراد. مسیرمون پر از جنگل‌ و رودخونه‌ست، و کم‌کم به جایی می‌رسیم که دو رود بزرگ ولگا و اوکا به هم می‌پیوندن؛ جایی که این شهر تاریخی از قرن‌ها پیش جان گرفته.

بعد از رسیدن، مستقیم می‌ریم سمت کرملین قرمز شهر؛ یه قلعه‌ی عظیم و محکم که از بالا مشرفه به تلاقی رودخونه‌ها. اینجا انگار وسط یه نقاشی ایستادی، هم زیبایی طبیعت رو می‌بینی، هم معماری و تاریخ رو حس می‌کنی.

نیژنی پر از داستانه، هم تو دوران قرون وسطی اهمیت داشته، هم تو دوران شوروی. از بالای دیوارهای کرملین، هم شهر رو می‌بینی، هم یه بخشی از گذشته‌ی روسیه رو.

روز هفتم – پنج شنبه ۱۹ تیر – از خانه‌ی گورکی تا کامیون‌های گاز؛ نیژنی از دو زاویه متفاوت

امروز نیژنی رو از دو زاویه‌ی کاملاً متفاوت می‌بینیم؛ یکی از دل دنیای ادبیات، یکی از دل مهندسی و صنعت شوروی.

اول می‌ریم سراغ خانه و موزه‌ی ماکسیم گورکی، نویسنده‌ی نامدار روسی و یکی از چهره‌های پررنگ ادبیات سوسیالیستی. تو این خونه می‌شه مسیر زندگی و نگاه اجتماعی گورکی رو از نزدیک حس کرد؛ از کودکی سختش تا شهرت جهانی. حتی اگه زیاد اهل کتاب نباشی، باز هم این فضا با انرژی خاصش آدم رو درگیر می‌کنه.

بعدش قراره یه سر بزنیم به یه دنیای کاملاً متفاوت: موزه‌ی کامیون‌های برند گاز! اگه اهل شمال ایران باشی، حتماً این کامیون‌های روسی قدیمی رو تو جاده‌ها دیدی. خب بدون که همینجا تو نیژنی تولید می‌شدن. موزه‌ی کارخانه گاز کلی مدل‌ کلاسیک، ماشین‌های نظامی و داستان‌های پشت‌صحنه از این برند پرخاطره داره. یه تجربه خاص، مخصوصاً برای اون‌هایی که از ماشین و مهندسی لذت می‌برن.

روز هشتم – جمعه ۲۰ تیر– سلام مسکو! از نقاشی‌های ترتیاکوف تا ایستگاه‌های متروی افسانه‌ای

امروز صبح زود باید یه کم زرنگ باشیم، چون باید خودمون رو با اولین قطار به مسکو برسونیم. پایتخت روسیه، شهری که پر از دیدنیه و ما فقط چند روز برای گشت‌وگذار داریم.

از ایستگاه قطار، مستقیم می‌زنیم به دل هنر روسیه: گالری ترتیاکوف. اینجا بهترین جا برای تماشای نقاشی‌های کلاسیک و مدرن روسیه‌ست. پرتره‌های داستایفسکی، تابلوهای سورئال، منظره‌های نمادین و آثار نقاشان بزرگی که روح روسیه رو با قلم‌مو ثبت کردن.

بعد از اون، یه فرصت فوق‌العاده داریم برای دیدن یکی از خاص‌ترین مکان‌های شوروی سابق: مجموعه نمایشگاهی ودنخا. اینجا یه جور موزه‌ی فضای بازه، با ساختمان‌هایی که هر کدوم برای یه جمهوری شوروی ساخته شدن و حالا با سبک‌های معماری عجیب و نمادهای پرافتخار گذشته خودشون رو به رخ می‌کشن.

در نهایت، روز رو با یه متروگردی جذاب تموم می‌کنیم. ایستگاه‌های متروی مسکو فقط محل رفت‌وآمد نیستن، هر کدوم‌شون یه اثر هنری‌ان! از چلچراغ‌ها و ستون‌های مرمری گرفته تا مجسمه‌ها و نقاشی‌های دیواری.

روز نهم – شنبه ۲۱ تیر – روز شماست! خودت تصمیم بگیر مسکو رو چطوری ببینی!

تا اینجای سفر، ما برنامه‌ریزی کردیم و شما همراه شدین. اما امروز ماجرا فرق داره؛ چون امروز، روز شماست!

از قبل سفر بهتون گفته بودیم که فکر کنین دوست دارین توی مسکو کجا رو ببینین. امروز قراره به سلیقه‌ی خودتون برنامه بچینین. شاید دوست داشته باشین یه دل سیر خرید کنین، یا برین سراغ موزه‌ها و گالری‌های کمتر دیده‌شده. شاید هم فقط بخواین تو خیابون‌های آروم‌تر شهر قدم بزنین و از حال و هوای مسکو لذت ببرین.

برای همین، می‌تونیم به یکی دو گروه تقسیم بشیم و با همراهی راهنماها، هر کسی بره سراغ علاقه‌ی خودش. آزادی با شماست!

ولی هر جا که رفتیم، یادتون باشه که باید روزمون رو با یه قرار همگانی تو میدان سرخ تموم کنیم. آخر شب همه برمی‌گردیم اونجا، جایی که هم تاریخ ایستاده، هم کلی عکس یادگاری منتظرمونه. و البته یه بستنی خوشمزه تو فروشگاه افسانه‌ای GUM، که بدونش هیچ خداحافظی‌ای از مسکو کامل نیست.

روز دهم – یکشنبه ۲۲ تیر – وقت رفتن… با کوله‌ای پر از خاطره

امروز دیگه وقت برگشته. صبح زود باید چمدون‌هامون رو ببندیم و آماده‌ی حرکت به سمت فرودگاه بشیم. زمان زیادی برای گشت و گذار نداریم، ولی این بار، هر چی همراه خودمون می‌بریم فقط وسایل نیست؛ کلی خاطره، تجربه و قصه‌هایی که تا مدت‌ها برامون زنده می‌مونن.

پروازمون ظهر در تهران به زمین می‌شینه، ولی اون‌چیزی که تو ذهن‌مون فرود میاد، تصاویر شب‌های سفید، نقاشی‌های ترتیاکوف، امواج رودخانه‌ی ولگا و رنگ‌های ایستگاه‌های متروی مسکوئه.

خوشحالیم که تو این سفر با هم همسفر شدیم. حالا وقتشه که این قصه رو به بقیه هم تعریف کنیم…