هر سال اوایل شروع فصل سرما تبلیغات تورهای جدیدی رونق پیدا میکنه. سفر به شمالی ترین و سردترین مناطق کره زمین و البته در فصل زمستان. هدف این سفرها هم شکار شفق قطبی و هم تجربه بینظیر سفر به این مناطق مرموز هست. منتها مشکلی که این بین به وجود میاد، تفاوت در نامگذاری این تورها هست. عده ای از آژانس های مسافرتی عنوان تور قطب شمال رو برای این سفر به کار می برن. در حالی که واقعا مطمئن نیستیم این عنوان درستی باشه!
درباره کدام تور قطب شمال صحبت میکنیم؟
موضوع اصلی صحبت من در این مقاله تورهایی هست که قراره شما رو به شهر مورمانسک روسیه و بندر متروکه تریبرکا ببرن. و همسفرها هم خوش شانس باشن که بتونن شفق قطبی رو از نزدیک ببینن. با یه بررسی ساده متوجه شدم که تعداد زیادی از تورلیدرها و آژانس های مسافرتی این سفر رو به نامه تور قطب شمال معرفی می کنن. تعداد معدودی هم از این سفر با عنوان عبور از مدار قطبی تبلیغ می کنن. امیدوارم شما هم کنجکاو شده باشید که بدونید عنوان درست این تور و مقصد گردشگری دقیقا چی هست. پس بیاید در این باره بیشتر صحبت کنیم.
تفاوت قطب شمال و مدار قطبی
قطب شمال شاید تعریف خیلی ساده ای داشته باشه: شمالی ترین نقطه کره زمین، جایی که همه نصف النهارهای زمین به هم میرسن، و نقطه ای که کره زمین به دور اون میچرخه (محوری در امتداد قطب شمال و جنوب). اگه کره جغرافیایی که تو مدرسه هامون دیدیم رو یادمون بیاد، قطب شمال همون سوراخ بالای کره زمین هست که یه پین پلاستیکی داخلش رفته و کره زمین دور اون میچرخه. در کنار این تعاریف بادمون باشه که قطب شمال اسم یک منطقه نیست. بلکه یک نقطه مشخصی روی زمین هست که قطب شمال نامیده میشه.
ولی مدار قطبی یا مدار شمالگان کجاس؟ مداری در نیمکره شمالی با عرض 66° 34′ که در یکی از شمالی ترین مناطق کره زمین قرار گرفته. منتها برعکس قطب شمال ، مدار قطبی یک خط فرضی به دور زمین هست که 4درصد از شمالی ترین منطقه زمین رو شامل میشه. برای اینکه متوجه وسعت این منطقه بشید بهتون یادآوری میکنم که منطقه مدار قطب شمالی حدود 12 برابر ایران مساحت داره. درضمن فاصله مدار قطبی تا قطب شمال چیزی حدود 2700 کیلومتر هست!
فرق سفر به شمالگان و قطب شمال
اگه بخوام صادقانه بگم، سفر به شمالگان چندان هم کار سختی نیست. شاید باور نکنید که تعداد 676 فرودگاه در منطقه شمالگان وجود داشته باشه. پس اگه مشکلات گرانی دلار و ویزا گرفتن رو که مختص ما ایرانی ها هست کنار بذاریم، پس با نهایت دو پرواز ساده میتونید خودتون رو از تهران به منطقه شمالگان برسونید و از مدار قطبی عبور بکنید. نکته جالب اینکه تا کمتر از 10 سال پیش عده ای از آژانس های مسافرتی برای این سفر و پرواز گواهینامه صادر می کردن و خیلی ها موقع دریافت این گواهینامه اشک شوق می ریختن!
سفر به شمالگان در فصل تابستان سفر بسیار جذابی خواهد بود. به لطف گرمایش زمین شما به سختی برف میبینید، هوای اطرافتون بسیار مطبوع و دلپذیر هست. شاید شبیه تجربه سفر به ارتفاعات اردبیل در اواخر بهار. برعکس سفر زمستانی به شمالگان که شما نیاز به تجهیزات حرفه ای و راهنمای تخصصی دارید. با این حال سفر به شمالگان در تمام فصول سال امکانپذیر هست.
منتها سفر به قطب شمال محدودیت های زیادی داره. از همه مهم تر هزینه سفر به قطب شمال هست. به دلیل شرایط خاص این سفر، شما باید هزینه نسبتا زیادی برای یک تور قطب شمال بپردازید. هزینه تور دو هفته ای کشتی کروز قطب شمال چیزی بین 30 تا 40 هزار دلار امریکا خواهد بود. در حالی که سفر به شمالگان از تهران 2 تا 3 هزار دلار برای شما هزینه خواهد داشت. برای رسیدن به قطب شمال باید حتما از کشتی های کروز و با قابلیت ناوبری در سرزمین های یخی استفاده کنید. خبری از هتل و برنامه های رایج بقیه تورها نیست. از همه مهم تر که تور قطب شمال به غیر از موارد خاص فقط در گرمترین روزهای تابستان اجرا میشه که باز هم کشتی شما بین یخ های قطبی دریانوردی میکنه.
در نهایت و با یک جمع بندی ساده میشه گفت که بین تور قطب شمال و تور شمالگان تفاوت از زمین تا آسمان وجود داره. درسته که هر دو سفر با هدف تماشای شفق قطبی طراحی شده ولی کیفیت و فضاهایی که شما قرار هست تجربه کنید کاملا متفاوت هست.
مطمئین شید تور شما به مقصد قطب شمال هست یا شمالگان
بعد از تعریفی که از تور قطب شمال و تور شمالگان انجام شد، تصمیم به یک راستی آزمایی کردم. کلمه تور قطب شمال رو در گوگل سرچ کردم و همه نتایج صفحه اول رو جداگانه بررسی کردم. به طور بسیار عجیب و نگران کننده ای، از 10 آژانس مسافرتی فقط 3 برنامه تور به مقصد قطب شمال ارائه شده بود (و فقط یکی از تورها قابل خریداری بود) و 7 آژانس بعدی تور شمالگان رو به نام تور قطب شمال می فروختند (داستان قدیمی گنجشک و قناری). ناراحت میشید اگه بفهمید در صفحه دوم همه تورها به مقصد شمالگان و به نام قطب شمال بودند.
در انتهای این مقاله یادی بکنم از داستان معروف دیوار چین. جایی که چینی ها به دروغ گفتن دیوار چین تنها سازه ساخت بشر هست که از کره ماه هم دیده میشه. این دروغ به قدری موفقیت آمیز و درآمدزا بود که گویا تا همین امروز هم دروغ گفتن و اغراق غیرواقعی بخشی جدانشدنی از صنعت گردشگری به حساب میاد. به همین خاطر تو این مقاله سعی کردم روی بخش اخلاقی داستان بیشتر تاکید کنم:
در این چند سال که مشغول برگزاری تور شفق قطبی به مقصد مورمانسک روسیه بودم، افراد زیادی رو دیدم که شور و شوق زیادی برای تماشای این ارواح سبز سرگردان داشتن. خوشبختانه موقعی که این افراد به آرزوی دیرینه شون رسیدن هم من تونستم کنارشون باشم. منتها دوست ندارم این شور و شوق باعث انتخاب اشتباه شما بشه. پس همیشه ته ذهنتون داشته باشید که احتمال داره تور شمالگان رو به نام تور قطب شمال به شما بفروشن. این کار احتمال داره توسط معروف ترین آژانس های مسافرتی یا فرفری ترین تورلیدرها انجام بشه.
