آداب سفر به ژاپن | شبیه توریست های ساده لوح نباشیم!

چرا باید آداب سفر به ژاپن رو بدونیم؟

ژاپن در ذهن خیلی از ما ایرانی ها سرزمینی پیشرفته با تکنولوژی و اختراعات جذاب ثبت شده. نمیشه گفت این تصویر اشتباه هست. ولی میتونم با اطمینان به شما بگم که این تصویر کامل نیست. نیمه دیگر کشور ژاپن سرزمینی به شدت سنتی با مردمی کاملا معتقد به آداب و رسوم خودشون هست. این ترکیب در نگاه اول کشور ژاپن رو بسیار جذاب تر نشون میده. مخصوصا برای ما ایرانی ها که در همین چند سال اخیر و با اندکی ورود تکنولوژی، با بخش های عمیقی از سنت هامون خداحافظی کردیم. ولی این نکته میتونه به طور بالقوه باعث مشکلات زیادی برای کسانی بشه که قصد سفر به ژاپن دارن. در واقع خیلی ساده به شما بگم: ژاپن مثل یک میدان مین هست. کوچکترین رفتاری که با آداب و سنت های مردم ژاپن ناهماهنگ باشه، میتونه یه بی احترامی بزرگ و حتی مشکلات دیگری رو برای یه توریست بی اطلاع به همراه داشته باشه.

تو این مقاله تصمیم گرفتم گوشه ای از آداب و رسوم زندگی مردم ژاپن یا در واقع آداب سفر به ژاپن رو براتون بنویسم. اصلا قرار نیست به طور عمیق وارد فرهنگ مردم ژاپن بشیم. برعکس به طور کاملا مختصر و تیتروار به مواردی اشاره می کنم که میتونه در سفر به ژاپن با اون روبرو بشه و اطلاع از این قوانین نانوشته عرفی از بروز سوء تفاهم جلوگیری بکنه. این موارد در چندین بخش اصلی طبقه بندی شدن که امیدوارم براتون جذاب باشه. در ضمن از اونجایی که می دونم تا چند وقت دیگه خیلی از شما قصد بازدید از اکسپو ژاپن رو داید، مطمئن هستم این مطالب براتون مفید هست.

آداب داخل خانه های ژاپنی

احتمال داره که شما در سفر به ژاپن گذرتون به یک خانه ژاپنی بیفته. این الزاما به این معنا نیست که یه ژاپنی شما رو به خانه خودش دعوت بکنه. بلکه شاید شما به جای هتل، در یکی از ریوکان های ژاپنی اقامت داشته باشید که از نظر معماری و قوانین سکونت بسیار شبیه به خانه های سنتی ژاپن هست. پس اطلاع از آداب خانه های ژاپنی براتون کاملا ضروری هست.

با دمپایی هامون چکار کنیم؟

بخش مهمی از قوانین داخل یک خانه ژاپنی مربوط به دمپایی های شما هست. در همه خانه های ژاپنی یک مرز واضح و مشخص بین داخل و بیرون کشیده شده. کفش ها و دمپایی های بیرون از خانه باید قبل از این مرز در آورده بشن و گوشه ای جفت بشن. یاداوری می کنم که این قانون فقط داخل خانه ها رعایت نمیشه. بلکه در بسیاری از رستوران های سنتی و معابد هم لازم هست شما قبل از ورود کفش خودتون رو پشت این مرز دربیارید.

جنکان

این مرزی که درباره اش صحبت میکنیم الزاما در ورودی ساختمان نیست. بلکه قسمت ورودی ساختمان هست که ژاپنی ها به اون جنگان (Genkan) میگن. جنکان معمولا ارتفاعی کمی پایین تر از بقیه بخش های ساختمان داره. حتی از نظر کف پوش هم متفاوت هست. در این صورت شما به راحتی متوجه تفاوت فضا و در نتیجه تفاوت قوانین حاکم بر اون میشد. این قوانین بسیار ساده هست: فضای مرتفع تر فضای داخل خانه به حساب میاد و شما حق ندارید کفش های بیرون منزل رو اونجا قرار بدید. همین طور موقع خروج از منزل هم نباید با دمپایی خانگی پاتون رو داخل جنکان قرار بدید.

از اونجایی که تو بازدید از خیلی از ساختمان های تاریخ، احتمال این هست که لازم باشه کفشتون رو دربیارید، پس به شدت توصیه میکنم در سفر به ژاپن حتما از کفش های راحتی استفاده کنید که چندین بار پوشیدن و در آوردنش شما رو اذیت نکنه. درضمن مطمئن بشید جوراب هاتون تمیز و سالم هست. فکر نکنم نیاز باشه درباره بوی جوراب در اماکن مذهبی با یه ایرانی صحبت بکنم 😛 درضمن روزهای بارانی موقع ورود به داخل این ساختمان ها، بعد از درآوردن چتر و بارانی، یا باید اونها رو مقابل در ورودی قرار بدید (خطر دزدی همه جا وجود داره) یا داخل یه کیسه بذارید تا از چکه کردن آب داخل ساختمان جلوگیری کنید.

هنگام بازدید از بسیاری از بناهای تاریخی، ممکن است برای گردشگران عاقلانه باشد که کفش هایی بپوشند که به راحتی قابل برداشتن باشند زیرا ممکن است مجبور شوید چندین بار در روز آنها را به تعویق بیندازید و بپوشید. علاوه بر این، مطمئن شوید که جوراب های شما مرتب و بدون هر گونه سوراخی هستند. در هوای بارانی، چترها و کت های بارانی مرطوب را باید در بیرون یا در ورودی رها کنید یا در کیسه های پلاستیکی قرار دهید تا از چکه کردن آب در داخل خانه جلوگیری شود.

آداب دمپایی در ژاپن

اکثر موارد میزبان موقع ورود به شما دمپایی میده. اگه جوراب نپوشیدید خیلی مودبانه هست که موقع ورود یه جفت جوراب تازه برای پوشیدن داخل خانه همراه داشته باشید. چرا که ورود پابرهنه به داخل خانه کار چندان خوشایندی به حساب نمیاد.

دمپایی هایی که میزبان به شما میده رو میتونید تقریبا همه جای خانه استفاده کنید. به جز زمانی که وارد اتاقی میشید که کف اون تاتامی پهن شده. بهتره دمپایی هاتون رو دربیارید و اون ها رو بیرون از اتاقی که تاتامی پهن شده قرار بدید.

درضمن برای استفاده از توالت دمپایی های جداگانه ای در نظر گرفته میشه. دقت کنید که با دمپایی داخل خانه به توالت نرید و برعکس. البته بر اساس تجربه استفاده از توالت های ژاپنی دردسرهای کمی برای ایرانی ها درست نکرده. پس سعی میکنم در اولین فرصت یه مطلب جداگانه درباره توالت های ژاپنی بنویسم.

جابجایی چمدان

موقعی که با چمدان وارد یک خانه ژاپنی یا ریوکان میشید، توصیه میکنیم چندانتون رو روی زمین نکشید. بهتره اون رو بلند کنید و جای مخصوص خودش قرار بدید. این کار هم برای جلوگیری از کثیف شدن کف خانه هست و هم برای آسیب نزدن به کفپوش خانه. مخصوصا موقعی که کف خانه تاتامی پهن شده، به هیچ عنوان چمدانتون رو روی تاتامی قرار ندید. فکر کنم تا الان متوجه شده باشید که تاتامی یکی از تمیزترین قسمت های یک خانه ژاپنی هست.

آداب تردد در خیابان های ژاپن

اکثر برنامه های تور ژاپن در بازه زمانی یک هفته تا 10 روز برگزار میشه. این بازه در هر صورت زمان بسیار کمی برای لمس و تجربه فرهنگ ژاپن هست. به همین خاطر من همیشه به همسفرانم توصیه میکنم که از تک تک لحظات سفرشون استفاده بکنن. تا حدامکان کمتر بخوابن و استراحت بکنن و بیشتر به گشت و گذار در شهرهای ژاپن مشغول بشن. گوش کردن به این توصیه به معنای حضور هرچه بیشتر در خیابان های ژاپن هست و این نکته باعث میشه دانستن آداب تردد در خیابان های ژاپن برای ما خیلی مهمتر باشه.

مردم ژاپن بسیار به اطرافیان خودشون توجه می کنن. همه سعی و تلاششون رو می کنن که کسی از حضور اونها در فضای شهری آزرده خاطر نشه. این نکته در شهر شلوغی مثل توکیو به شدت مهم هست.

در خیابان های ژاپن همیشه مراقب اطراف خودتون باشید. با اینکه همیشه توصیه می کنم تو سفرهاتون سبک تر سفر کنید، ولی مراقب باشید که چمدان های بزرگ شما برای ترافیک عابران پیاده مشکلی ایجاد نکنه. پس اگه لازم شد منتظر کسی باشید، مطمئن بشید سد راه کسی نشدید.

از سمت چپ حرکت کنید

این یه قانون نانوشته در اکثر کشورها (غیر از ایران البته) هست که عابرین پیاده در جهتی حرکت بکنن که ماشین هاشون تو خیابان حرکت میکنن. چون سیستم رانندگی ژاپنی ها هم به سبک انگلیسی ها هست، پس در همه گذرگاه ها از سمت چپ حرکت می کنن (تا اینجای کار دو مشکل اساسی برای ایرانی ها). پس به این نکته دقت کنید تا به کسی تنه نزنید و کسی به شما تنه نزنه.

بعد از چند ساعت گشت و گذار در ژاپن متوجه میشید که به غیر از موارد خاص، پیدا کردن سطل زباله در ژاپن کار خیلی سختی هست. این نکته دلایل خاص خودش رو داره که بعدا مفصل توضیح میدم. پس آماده باشید که در یک گشت شهری از موقع خروج از هتل تا برگشت دوباره به هتل، همه زباله های خودتون رو حمل کنید. برای این کار بهتره یه کیسه پارچه ای یا کوله مناسب همراه خودتون بیارید.

همین طور سیگار کشیدن تو ژاپن محدودیت های خاصی داره. پس اگه نمی تونید تو طول سفر سیگار رو کنار بگذارید، پس حتما با خودتون زیرسیگاری جیبی همراه داشته باشید. چون اصلا نمی تونید خاکستر سیگارتون رو تو فضای شهری بریزید.

خوردن هر نوع خوراکی هم کار ناپسندی به حساب میاد. این هم یکی از آداب سفر به ژاپن سهت. ژاپنی ها به طور کل ترجیح میدن هر نوع خوراکی رو در شرایط آرام میل بکنن. درضمن با این کار از کثیف کردن لباس رهگذرها با خوراکی هاشون جلوگیری می کنن. یادتون هست که ابتدای همین مطلب گفتم ژاپنی ها به هیچ عنوان دوست ندارن باعث ناراحتی دیگران بشن.

با اینکه در چند سال اخیر تعداد زوج هایی که عاشقانه دست همدیگه رو گرفتن و در خیابان قدم میزنن بسیار زیاد شده، ولی کماکان بوسیدن در ملاء عام کار ناشایستی به حساب میاد. خوب مطمئن هستم ایرانی ها بر اساس تجربه و در صورت نیاز محل مناسب رو پیدا می کنن. 😉

قوانین حریم خصوصی ژاپن درباره عکاسی خیلی سخت گیرانه هست. به طور کلی نباید هیچ عکسی با چهره قابل تشخصی و بدون اجازه از فرد گرفته بشه. این کار هم باعث آزار افراد میشه و هم میتونه برای توریست دوربین به دست مشکلاتی ایجاد بکنه. اگر موقع عکاسی از سه پایه استفاده میکنید، حتما دقت کنید این کار مزاحم بقیه نشه. اگه میخواهید از ارتفاعی بالاتر عکس بگیرید، به هیچ عنوان با کفش روی نیمکت یا فضایی که بقیه برای نشستن استفاده می کنن نرید. درضمن پرواز با پهپاد در شهرهای بزرگ نیازمند گرفتن مجوزهای خاص هست.

آداب سفر به ژاپن و استفاده از قطار

ایستگاه ها، سکوه و واگن قطارها همیشه از شلوغ ترین مکان های ژاپن به حساب میاد، و طبیعتا دارای بیشترین احتمال به وجود اومدن مشکل برای یه توریست از همه جا بی خبر. پس لطفا تو این مکان ها کمی بیشتر حواستون جمع باشه و به این نکات هم توجه کنید:

داخل ایستگاه ها

اکثر موارد داخل ایستگاه ها گروه هایی از توریست ها دیده میشه که با چمدان های بزرگشون محل عبور بقیه رو سد کردن. توصیه ما به شما خیلی ساده است: شما جزو اون توریست ها نباشید!

قبل و بعد از عبور از گیت بلیط یا موقع پیاده شدن از پله برقی توقف نکنید. کمی قبل از اون به فکر آماده کردن بلیط باشید. مواظب چمدان هایی که پشت سرتون میکشید باشید که زیاد ازتون فاصله نگیره و به بقیه صدمه نزنه.

تو ساعات شلوغی، به دستورالعمل تردد روی پله ها دقت کنید. در حالی که به گوشی تون نگاه میکنید تو ایستگاه حرکت نکنید و هیچ وقت برای رسیدن به قطار (یا هر دلیل دیگه) داخل ایستگاه ندوید.

با اینکه در سال های اخیر توصیه میشه که روی پله برقی راه نرید. ولی تو ساعات شلوغی واقعا چنین کاری ممکن نیست. به همین خاطر وقتی روی پله برقی هستید سمت چپ بایستید تا کسانی که عجله دارن از کنارتون عبور کنن. ببخشید که این نکته رو میگم، ولی این قانون تو شهر اوزاکا متفاوت هست. اونجا شما باید سمت راست بایستید و بقیه از سمت چپ شما عبور بکنن. یکم سخت شد ولی امیدوارم یادتون بمونه. درضمن حواستون به چمدان های بزرگتون روی پله برقی باشه. محکم بگیریدشون که به سمت پایین پرت نشن. (البته امیدوارم وقتی تور ژاپن قطار سیبری رو شرکت میکنید با خودتون چمدان بزرگ نیارید:😉)

برای سوار شدن قطار پشت سر مسافرهایی بایستید که منتظر قطار هستن. یعنی دقیقا جایی که روی زمین برای شما علامت گذاشته شده و نه محل پیاده شدن مسافرها. برای سیگار کشیدن هم کار خیلی سختی دارید. چون باید دنبال تابلوی محل خاص مجاز سیگار کشیدن باشید.

داخل قطارها

قبل از سوار شدن منتظر باشید تا مسافرها پیاده بشن. بعد، خیلی سریع سوار بشید تا افراد پشت سرتون هم بتونن سوار بشن. اگه بچه ای همراهتون هست حتما دستش رو بگیرید.

از آوردن چمدان های بزرگ به داخل قطار و مخصوصا ساعت های شلوغ خودداری کنید (اگه اصلا به ژاپن نیاریدکه خیلی خوشحال میشیم). اگر هم همراه داشتید میتونید از خدمات ارسال چمدان به شهرهای دیگه استفاده بکنید. کوله هاتون رو هم پشتتون نندازید و مقابل بدنتون نگه دارید تا به بقیه برخورد نکنه. و دوباره مواظب باشید راهرهای قطار رو با بار و چمدانتون مسدود نمی کنید.

صحبت کردن با صدای بلند در قطار یکی از آزاردهنده ترین رفتارها در ژاپن به حساب میاد. سعی کنید داخل قطارهای شهری و مترو با تلفن صحبت نکنید. البته زیاد نگران نباشید، در قطارهای بین شهری فضای بین واگن ها برای صحبت کردن با تلفن در نظر گرفته شده. یادتون نره که گوشی تلفن همراهتون رو داخل قطار سایلنت کنید و صدای هدفونتون رو کم کنید.

داخل قطار مترو

توصیه میکنیم داخل قطار شهری غذا نخورید. گرچه این کار تو قطار های بین شهری و مسیرهای طولانی هیچ مشکلی نداره. فقط دقت کنید که بهتره غذایی که بوی تند داره نخورید. درضمن یادتون باشه موقع خروج همه زباله هاتون رو همراه خودتون ببرید.

بازدید از معابد و معابد

اینجا به طور خلاصه مهمترین مراحل و آداب بازدید از معابد بودایی و معابد شینتو رو براتون توضیح میدم. به طور کلی قوانین و محدودیت های پوششی خاصی برای ورود به زیارتگاه ها و معابد ژاپنی وجود نداره. ولی توصیه می کنیم برای نشان دادن احترام با لباس نامتعارف وارد معابد نشید.

نحوه بازدید از معبد

خیلی آرام و محترمانه وارد معابد بشید. در بعضی از معابد دستگاه های بزرگ بخور عود در برخی معابد، بازدیدکنندگان عود قرار گرفته. اگر دوست داشتید میتونید یک بسته عود بخرید و تعدادی عود روشن کنید. اجازه بدید عود چند ثانیه ای بسوزه و بعد با تکان دادن دست اون رو خاموش کنید. یادتون باشه که این کار رو با فوت کردن انجام ندید. بعد داخل دستگاه قرار بدید و به مسیرتون ادامه بدید. دقت کنید که خیلی از افراد دود عود رو متبرک و شفا دهنده می دونن. به همین خاطر اگر زخم یا بیماری دارن دود رو به سمت محل زخم هدایت میکنن تا شفا پیدا کنن.

موقع ورود به ساختمان معبد شاید ازم باشه کفشتون رو دربیارید. پس همون طور که قبلا گفتیم پوشیدن جوراب تمیز و آبرومند خیلی مهم هست. درضمن یادتون باشه کلاهتون رو موقع ورود بردارید.

عکاسی از محوطه معبد اغلب آزاد هست. ولی داخل ساختمان کمی حساس باشید و چشمتون دنبال تابلوی راهنما باشه. اگه پیدا نکردید کارمندان معبد بسیار خوشحال میشن به شما راهنمایی بکنن.

یکی از مهم ترین آداب سفر به ژاپن در همین زیارتگاه ها هست. در نزدیکی زیارتگاه از پیاده روی در مرکز مسیر خودداری کنید و به کناره ها برید. چرا که مرکز مسیر محل عبور خدایان هست. (خطر تصادف با خدایان)

آبنمای تطهیر معابد شاید برای شما جذاب باشه. میتونید با ملاقه های چوبی اون دست هاتون رو بشورید. ولی دقت کنید که هیچ آبی از داخل ملاقه به منبع اصلی آب برنگردونید.

ممنون که تا اینجای مقاله رو دنبال کردید. به زودی سایر آداب سفر به ژاپن در زمینه های زیر رو براتون به اشتراک میذارم:

• در رستوران ها
• استفاده از چابستیک
• روش های نشستن
• حمام گرفتن
• استفاده از توالت
• معاشرت با ژاپنی ها
• اسم ها
• تفکیک زباله در ژاپن
• هدیه دادن
• آداب سیگار کشیدن در ژاپن